Miyom Nedir? Sebepleri ve Belirtileri
Üreme sisteminin önemli bir parçası olan uterus, kaslı dokulardan meydana gelir. Miyom, rahim içerisindeki kas tabakasında meydana gelen anormal yapıda bir tümör hücresidir. Bazen bir adet olabileceği gibi çok sayıda olup bir küme şeklinde de bulunabilir. Pembe renkte ve küçük top formunda olan miyomlar, uterusun her bölgesinde pek tabi oluşum gösterebilir. Üreme çağındaki kadınlarda görülür.
Myoma uteri veya fibroid olarak da bilinen miyomlar çeşitli boyutlarda görülebilir. Miyomlar, küçük yapılara sahip olabilirken aynı zamanda uterusun formunu bozacak ölçülerde de olabilir. Rahimde miyom hücreleri genellikle kötü huylu olmamakla beraber nadir durumlarda kanser oluşumuna yol açabilir niteliktedir. Miyom yapılar, üreme çağındaki kadınlarda aktif olarak görülebilirken menopoz döneminde yavaş yavaş küçülerek kaybolmaya başlar. Uterusta oluşan bu fibroid yapılar; progesteron ve kadınlık hormonu olan östrojen gibi hormonlara karşı tetiklenir. Bu yapıların her dönemde görülebilme olasılığı varken çoğu zaman baskın bir belirti göstermez.
Miyom Belirtileri ve Oluşum Risk Faktörleri
Miyomlar, yapılan rutin muayeneler sonucunda anlaşılabilir. Rahimde miyom belirtileri gösteren vakalarda ise birkaç tane önemli kriter sıralanabilir. Bunlar; menstrüasyon dönemindeki kanama miktarının artışı, kanama döneminin uzaması gibi düzensizlikler olarak sıralanabilir. Bunun yanında iyi huylu miyom belirtileri olarak yoğun bir şekilde bel ve kasık bölgesinde ağrı, şişkinlik durumu, cinsel ilişki sırasında ve sonrasında normalde olmayan ve geçmeyen ağrılar, ilişki sonrası beklenmeyen kanamalar örnek olarak verilebilir. Myoma uteri yapılarının büyüme hızı değişiklik gösterebilir. Bu yapılar hızlı bir şekilde büyüme atağı gösterirken yavaş bir süreçte de gelişebilir.
Miyomların spesifik olarak ortaya çıkış nedenlerine dair net bir şey bilinmese de her kadında ortaya çıkış sebeplerinin farklı olmasından dolayı değişik risk grupları incelenmesi gereken önemli konu başlıkları olarak karşımıza çıkar. Öncelikle ailede daha önce miyom tanısı geçmişi olan biri varsa, miyom oluşma riski artar. Bu durumda genetik yatkınlık faktöründen bahsedilebilir. Özellikle menstrüasyon dönemindeki hormonların değişimi miyom büyümesini pik seviyeye ulaştırabilir. Aynı zamanda hamilelik döneminde de özellikle doğurganlığı büyük ölçüde etkileyen progesteron, östrojen gibi hormonlar gebelik döneminde artışa geçer. Bu da hamilelikte miyom yapılarının büyümesinin tetiklenmesine sebebiyet verebilir. Bunların yanında yaşam stili ve kalitesi de miyom oluşma riskini üst düzeyde tutabilir. Bunlar, alkol, sigara, hep et veya sebze ürünleri tüketimi gibi dengesiz beslenme durumları, aktivite eksikliği olarak sıralanabilir.
Miyom Çeşitleri ve Tedavi Yöntemleri
Fibroid yapılada oluşum gösterdiği bölgeye göre miyom çeşitleri için dört farklı sınıflandırma yapılır. İlk olarak submuköz miyomlar, endometriumda yani rahim içi dokuda oluşum göstererek gelişir. Diğer miyom türlerine göre az rastlanılsa da görülen adet döneminin uzamasına ve kanama seviyesinin yükselmesine neden olur. Zaman içerisinde fallop tüplerinde de tıkanmalara yol açabilir. Bu sebeple gebelik süreci ile alakalı istenmeyen durumlar yaşanabilir.
Bir diğer miyom türü, intramural miyom olarak adlandırılır. Rahim içi kaslarda oluşum gösteren miyomlar olup sık rastlanan bir tür olarak karşımıza çıkar. Pelvik ağrılara sebebiyet verirken âdet kanamalarının artmasına ve regl döneminin uzamasını etkiler. Subseroz miyom türü ise uterus bölgesinin dışında oluşur ve diğer miyom türlerinde olduğu gibi kanamaya sebebiyet vermez. Burada miyomların gelişimi yakındaki organlara baskı yapar, bu da kişide şiddetli karın ve sırt bölgesi ağrılarının meydana gelme olasılığını arttırır. Keskin bir belirti göstermediği için ancak bir jinekolojik muayene sırasında kendini gösterebilir.
Saplı miyomlar, adından da anlaşılabileceği gibi bir sap üzerinde oluşum gösterir. Sap, kendi etrafında dönme işlemi sağladığında ağrı ve baskı hissi yaşanabilir, kanama yaşanma riski oluşabilir. Miyomlar genellikle iyi huylu olarak gelişim gösterirken kötü huylu miyom yapılarına dönüşme ihtimali görülebilir. İyi huylu tümörlerin boyutlarında büyüme gözlemlenmezken tehlikeli miyom boyutları hızlı büyüme özelliğine sahiptir.
Zaman içerisinde büyüme gösteren yapılar birtakım problemleri de beraberinde getirir. Aynı zamanda kötü huylu miyomlar, sarkom yani yumuşak doku kanseri hücrelerinin oluşumunu sağlar. Bu nedenle burada ultrasonografi işlemi dışında yapılacak tetkikler, patolojik testler gidişatı etkileyerek tedavinin olumlu seyretmesini sağlar. Fibroid yapıların hepsi için tedaviye gerek duyulmaz. Bir süreçte kendi kendine belli sebepler, hormonlar etkisiyle büyüme gösterebilirken bir süre sonra küçülüp kaybolabilir. Ancak fibroid yapı büyümeye devam ediyor ve semptomları yoğunlaşıyorsa bir tedavi planı çıkarmak gerekir.
Miyom tedavisi alanında dört yöntem kullanılabilir. Bunlardan ilki hormon tedavisidir. Progesteron ve östrojen hormonlarını baskılayıcı, düşürücü bu tedavi ile menstrüasyon döngüsü kesilmiş olur böylece miyomlarda küçülme gözlemlenebilir. Diğer bir tedavi yöntemi ise embolizasyondur. Miyomlara giden damarlardaki kan akışı kesilerek yapıların beslenmeleri engellenir ve küçülür. Miyom ameliyatı seçenekleri de bu süreçte düşünülebilir. Yapılacak olan miyomektomi cerrahi işlemi ile fibroid yapılar uterusun kas dokusundan çıkarılır. Böylece ilerde olası çocuk düşüncesi için bir şans daha sunulmuş olur. Histerektomi cerrahi operasyonu ise uterusun tamamen alınması işlemidir. Miyom oluşumunun engellenmesi için kesin bir çözümdür.
